Spóźniasz się na spotkanie z przyjaciółmi, na zajęcia, do pracy? Biegniesz, tłumaczysz się, czujesz się winny, zniechęcony, bo znów „zawaliłeś coś prostego”?
Jeśli tak, to wiedz, że też tak mam.
Dobra wiadomość? Można z tym pracować. I to skutecznie.
Dlaczego się spóźniamy?
Spóźnianie się rzadko wynika z lenistwa czy braku szacunku – choć niestety właśnie tak bywa odbierane. W rzeczywistości często ma związek z mechanizmami psychologicznymi, które działają po cichu:
- przecenianiem, ile rzeczy jesteśmy w stanie zrobić w danym czasie,
- trudnością w oderwaniu się od aktualnej czynności,
- lękiem (np. przed oceną lub porażką),
- trudnościami w planowaniu i organizacji.
U osób neurotypowych spóźnianie się może wynikać z braku nawyków, braku priorytetów lub trudności w zarządzaniu stresem.
U osób neuroatypowych – np. z ADHD – problem może leżeć głębiej: w tzw. zaburzeniach funkcji wykonawczych, czyli trudności w przewidywaniu czasu, planowaniu kroków i przełączaniu się między zadaniami.
Co możesz zrobić?
Dla osób neurotypowych:
1. Zmień podejście do punktualności
Nie chodzi o bycie „na czas”, ale o szacunek dla siebie i innych. Zapisz sobie, co zyskujesz, gdy jesteś punktualny – mniej stresu? więcej kontroli?
2. Ustal “czas wyjścia” – z zapasem
Nie planuj, że wyjdziesz o 8:00, jeśli zawsze zbiera Ci się 15 minut. Zapisz w kalendarzu „Wyjście: 7:40”.
3. Zadbaj o wieczorne przygotowania
Znasz ten poranny chaos? Klucze, portfel, ubranie – przygotuj to wieczorem. Rano skupiasz się tylko na wyjściu.
Dla osób neuroatypowych (ADHD, ASD):
1. Stosuj wizualne timery lub aplikacje
Nie licz na “wewnętrzne poczucie czasu”. Włącz licznik 15 minut przed wyjściem – pomoże Ci się przełączyć. Dobre aplikacje to m.in. Time Timer.
2. Twórz checklisty krok po kroku
Nie “wyjść z domu”, tylko: “zjeść śniadanie”, “ubrać się”, “spakować torbę”, “ubrać buty”. Rozbij duże zadania na mikro-osiągnięcia.
3. Korzystaj z przypomnień dźwiękowych lub wizualnych
Ustaw alarm na telefonie z komunikatem “Zacznij wychodzić TERAZ”, “Zamknij komputer”, “Sprawdź, czy masz klucze”.
4. Wybacz sobie, ale… ucz się na błędach
Zamiast karać się za każde spóźnienie, zapytaj: co mogę zmienić następnym razem? Co mnie zatrzymało? Traktuj to jak trening nie test.
Kiedy warto skorzystać z pomocy psychologa?
Jeśli spóźnianie się poważnie wpływa na Twoje życie – psuje relacje, powoduje stres w pracy, sprawia, że unikasz spotkań – warto sięgnąć po profesjonalne wsparcie.
W terapii online z psychologiem możesz przyjrzeć się przyczynom spóźnień, zbudować dopasowany do Ciebie system radzenia sobie i poczuć ulgę. Terapia online to wygodna forma pomocy, bez dojazdów, bez oceny otoczenia z elastycznymi godzinami. Jeśli potrzebujesz wsparcia w radzeniu sobie z prokrastynacją, stresem czy trudnościami w organizacji – napisz. Pracuję z osobami, które chcą odzyskać kontrolę nad codziennością.